استاد محسن ملکی-جلسه۲۳: خلاصه ما ذکرنا (۱۳۹۷/۰۸/۰۲)
هر کسی که طالب تسهیلات تجاری باشد و برای ایجاد صنعت یا ایجاد مدرسه و به دست آوردن ماشینآلات به بانک مراجعه کند بانک به او میگوید که تو ما یحتاج خود را در داخل یا خارج کشور تفحص کن و خصوصیات مال منقول یا غیرمنقول را مشخص نما تا من آن مال را خریداری کنم لذا در بانکهای موجود طبق گزارش آییننامهای از بنوک ۵ مرحله طی میشود :
- مقاوله: گفتگوی مشتری با شخصیت حقوقی بانک، که در راستای تسهیل تجارت و مسائل اقتصادی بر مردم انجام میگیرد تا توسعهی اقتصادی و مدنی شکل گیرد.
- بانک تمام مسئولیت کالای (مال) مورد نیاز را بر عهده مشتری میگذارد و این در قالب یک کار عرفی بدون عقد شرعی اتفاق میافتد.
- بانک منافع خود را در هنگام خرید مال ملاحظه میکند لذا ضوابط و شرایطی را برای مشتری تعریف میکند که این هم کاری است عرفی.
- تمام این مقدماتی که از طرف بانک و مشتری صورت میگیرد میشود در قالب توکیل انجام دهد یعنی بانک به مشتری وکالت میدهد تا جنس مورد نظر را خریداری کند و بعد همان جنس را از باب اجاره بهشرط تملیک به مشتری تملیک نماید.
- ۵- اجاره مقدمه است برای تملیکی که خواسته و مطلوب مشتری است لذا بر طبق ضوابطی که ذکر شد بانک میتواند شرط خیار تخلّف شرط نماید تا اگر مشتری اقساط را پرداخت نکرد عقد اجاره را فسخ کند و در نتیجه تملیک هم منقضی گردد و این قرارداد اجاره بهشرط تملیک با فروش و بیع اقساطی متفاوت است و از جهت عرف اقتصاد امنیتش از فروش اقساطی بیشتر است زیرا فروش اقساطی همان بیع نسیه است.