استاد محسن ملکی-جلسه۷: ادامه اجاره معاطاتی (۱۳۹۷/۰۷/۰۹)
در مقام دفع این مزاحم میگوییم: تبعیت مالکیت بر منافع از مالکیت عین مستأجره در فرضی است که مالکیت برمنافع مقدم بر مالکیت در عین نباشد. اما در صورتی که اولا مالکیت بر منفعت تحقق پیدا کرده است بعد مالکیت بر عین تحقق پیدا میکند تبعیت مُلغی است چون دو تا موضوع است بیع و اجاره و متعلق هر کدام با دیگری فرق دارد. صاحب مفتاح مثال می زند: کما إذا ملک ثمره غیر مؤبره ثم اشتری الشجره و لا تنافی بین ملک المنفعه بعقد و ملک الرقبه مسلوبه المنفعه بعقد آخر کما یملک الثمره بعقد ثم یملک الأصول.[۱]
أقـول: با این توضیح استدلال علامه در کتاب ارشاد الاذهان (به تبعیت شافعیه) بر انفساخ عقد اجاره با بیع خودش مخدوش میباشد. (ایشان میگوید اگر شخصی مالک عین بشود منافع آن عین بر این ملکیت عارض میگردد و مالکیت بر منافع ملحق به ملکیت در عین میشود و هرگاه منافع مملوک شد و در تبعیت ملکیت عین قرار گرفت موضوع عقد اجاره از بین میرود مثل آنجایی که شخص مالک رقبه و عین است از ابتدا و چنین شخصی نمیتواند عین را اجاره کند. [۲]
حیث إن کلامه مغالطه ظاهره زیرا تابعیت در منفعت متوقف است به عدم تقدم اجاره بر بیع اولاً و ثانیاً عدم صحت إستئجار منافع در فرض إشتراء عین قبل از اجاره برای این مستدل قابل توجیه است و قیاس این دو باهم مع الفارق است.
[۱] . مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه(ط – دار الاحیاء التراث) نویسنده : الحسینی العاملی، سید جواد جلد : ۷ صفحه : ۸