استاد محسن ملکی-جلسه۲۹: ادامه تنبیه (جمع‌بندی روایات در باب زکات) (۱۳۹۶/۰۸/۱۳)
پس زکات عام است و تمام انفاقات را شامل می‌شود.
لذا اگر یکی زکات مصطلح را ندهد مسلمان نیست (اعتقاد نداشته باشد)
تلخص مما ذکرنا هر محققی که در ادله زکات ملاحظه کند می‌یابد که موضوع در زکات سه چیز است: عزل، فقر، مال و تمام این عمومات اشاره دارند که عدالت مورد نظر شارع و عقل در اقتصاد اسلامی تحقق نمی‌یابد مگر به ایجاد تعادل نسبی بین افراد جامعه انسانی با اجراء حکم زکات به شکل عمومی و این نیست مگر نقل و انتقال اموال از غنی به فقیر و ثقل اکبر این ادله عامه در باب زکات مال می‌باشد فرقی ندارد ذاتی باشد یا اعتباری و توسط این مال که موضوع اصلی در ادله زکات می‌باشد رفع فقر صورت می‌گیرد و رفع فقر به حسب زمان‌ها و مکان‌ها در جوامع بشری تعین در اموال خاصی پیدا می‌کند که فعلاً در زمان ما مالیت اعتباری همه کاره می‌باشد برای ایجاد تعادل اجتماعی اقتصادی و از آنها تعبیر به نقود و فلوس می‌شود که در سه محور رایج‌اند:
الف) مبادله آسان ب) وسیله سنجش ج) مخزن ثروت.
و شاهد بر اینکه مالیت تعین در قیمت و ارزش دارد و تمام اشیاء عالم در یک نظام اقتصادی مالی بر محور ارزش کالاها حرکت می‌کند کلمه ثروتی است که در کلام امام صادق (ع) در روایت اسماعیل بن جابر آمده است و همچنین روایات دیگر.
و این مال اعتباری از سه حالت خارج نیست:
۱) همان زکاتی که در ۹ قسم تصور شده است و دارای شرایطی واجب الأداء است.
۲) خمسی است که طبق شرایط أداء می‌شود.
۳) تحت عنوان حق معلوم (صدقه، انفاق) واجب می‌باشد که در سوره معارج به آن اشاره و زکات عامه در محور مالیت مال اجرایی می‌شود به طوری که در مسئله پول هم به شکل زکات و هم خمس و هم حق قابل محاسبه است و در زمان فعلی، هر سه مورد زکات که تحت عنوان عمومات زکات داخل هستند توسط پول به فقرا منتقل می‌گردد.
نتیجه اینکه مالیت مال اولاً و بالذات ارزش آنهاست و ثانیاً بالعرض جنسیت؛ زیرا جنسیت، طریقت قیمت است نه موضوع قیمت.