استاد حمید درایتی-جلسه۳:عضویت شرکت/شرکت تعاونی /کتاب الشرکه(۱۴۰۰/۰۶/۲۲)
ادامه شرایط عضویت در شرکت هاى تعاونى:
٧- تعداد اعضاء هر شرکت تعاونى نباید کمتر از هفت نفر باشد، مضافا به اینکه قانون گذار در ضمن یک آیین نامه مستقل، براى هرنوع شرکت تعاونى (بسته به مقدار سرمایه و نوع فعالیت) حداقل و حداکثر عضویت را معین نموده است. [۱]
٨- خروج هریک از اعضاء، اختیارى بوده و منع قانونی ندارد الا اینکه اعضاء متخصص و تأثیرگذار در شرکت باید انصراف خود از عضویت را شش ماه قبل به اطلاع شرکت برسانند. لازم به ذکر است که اگر خروج هر عضوى موجب ضرر و زیان شرکت شود، جبران خسارات برآمده متوجه همان عضو خواهد بود. [۲]
٩- در موارد ذیل، عضو از شرکت اخراج مى شود هرچند این اخراج باید به تصویب مجمع عمومى یا فوق العاده شرکت برسد : [۳]
موارد خروج از شرکت تعاونی:
الف) ازبین رفتن شرائط عمومى عضویت.
ب) عدم رعایت مقررات اساسنامه و یا تعهدات قانونى بعد از صدور دو اخطار.
ج) اقدام به هر نوع فعالیتى که موجب متضرر شدن شرکت و یا به خطر افتادن حیثیت آن شود و آن ضرر را تا حداکثر یک سال جبران ننماید.
١٠- با فوت هریک از اعضاء حق عضویت او براى وارث واجد شرائط عضویت، محفوظ خواهد بود هرچند در فرض تعدّد ورّاث ذى صلاح (با وجود ظرفیت شرکت براى عضویت)، ملزم به پرداخت ما به التفاوت افزایش سهم ناشى از تعدد خود مى باشند. بدیهى است که در فرض انصراف کتبى ورّاث از عضویت و یا عدم واجدیت شرائط عضویت لغو خواهد شد. [۴]
١١- شرکت هاى تعاونى ملزم هستند که در فرض خروج یا اخراج اعضاء، سهام و کلیه حقوق و مطالبات آنان را مانند سایر دیون شرکت بعد از کسر بدهى و حداکثر ظرف مدت سه ماه پرداخت نمایند. همچنین اگر ورثه متوفى متقاضى دریافت خصوص أعیان شرکت باشند (تراضى و مصالحه محقق نشود) و واگذارى آن ممکن بوده و موجب اضرار به شرکت و سایر اعضاء نباشد، شرکت ملزم به تسلیم خواهد بود [۵]. [۶]
[۱] ماده ۶ قانون بخش تعاونى اقتصاد جمهورى اسلامى ایران : حداقل و حداکثر تعداد عضو در تعاونیها به نسبت سرمایه و فرصت اشتغال و نوع فعالیت و رعایت اصل عدم تمرکز و تداول ثروت به وسیله آیین نامه اى تعیین مى شود که به تصویب وزارت تعاون مى رسد ولی در هر صورت تعداد اعضاء نباید کمتر از ٧ نفر باشد.
[۲] ماده ١٢ قانون بخش تعاونى اقتصاد جمهورى اسلامى ایران : خروج عضو از تعاونی اختیاری است و نمیتوان آن را منع کرد.
تبصره ١- اعضاء متخصص تعاونیهای تولید حداقل شش ماه قبل از استعفاء باید مراتب را کتباً به اطلاع تعاونی برسانند.
تبصره ٢- در صورتی که خروج عضو موجب ضرری برای تعاونی باشد، وی ملزم به جبران است.
[۳] ماده ١٣ قانون بخش تعاونى اقتصاد جمهورى اسلامى ایران : در موارد زیر عضو از تعاونی اخراج میشود:۱- از دست دادن هر یک از شرایط عضویت مقرر در این قانون.۲- عدم رعایت مقررات اساسنامه و سایر تعهدات قانونی پس از دو اخطار کتبی توسط هیأت مدیره به فاصله ١۵ روز و گذشتن ١۵ روز از تاریخ اخطار دوم با تصویب مجمع عمومی عادی.۳- ارتکاب اعمالی که موجب زیان مادی تعاونی شود و وی نتواند ظرف مدت یک سال آن را جبران نماید یا اعمالی که به حیثیت و اعتبار تعاونی لطمه وارد کند یا با تعاونی رقابتی ناسالم بنماید.
تبصره – تشخیص موارد فوق بنا به پیشنهاد هر یک از هیأت مدیره یا بازرسان و تصویب مجمع عمومی خواهد بود.
[۴] ماده ١۴ قانون بخش تعاونى اقتصاد جمهورى اسلامى ایران : در صورت فوت عضو ورثه وی که واجد شرایط و ملتزم به رعایت مقررات تعاونی باشند، عضو تعاونی شناخته شده و در صورت تعدد بایستی مابه التفاوت افزایش سهم ناشی از تعدد خود را به تعاونی بپردازند. اما اگر کتباً اعلام نمایند که مایل به ادامه عضویت در تعاونی نیستند و یا هیچکدام واجد شرایط نباشند، عضویت لغو میگردد.
تبصره – اگر تعداد ورثه بیش از ظرفیت تعاونی باشد، یک یا چند نفر به تعداد مورد نیاز تعاونی با توافق سایر وراث عضو تعاونی شناخته میشوند.
[۵] ماده ١۵ قانون بخش تعاونى اقتصاد جمهورى اسلامى ایران : در صورت لغو عضویت به سبب فوت، استعفا، انحلال و اخراج، سهم و کلیه حقوق و مطالبات عضو برابر مقررات اساسنامه و قرارداد منعقده محاسبه و به دیون تعاونی تبدیل مى شود و پس از کسر بدهی وی به تعاونی به او یا ورثه اش حداکثر ظرف مدت سه ماه پرداخت خواهد شد.
تبصره – در صورتی که ورثه تقاضا نماید که سهم عضو متوفی از عین اموال تعاونی پرداخت شود و تراضی یا مصالحه ممکن نباشد چنانچه عین قابل واگذاری بوده و به موجب اخلال و ضرر فاحش به اعضاء و تعاونی نگردد آن قسمت از مطالبات تسلیم ورثه می گردد.
[۶] از این ماده قانونى بدست مى آید که اعضاء شرکت تعاونى حقیقتا مالک حقیقى اموال شرکت هستند و ملکیت آن ها صرفا اعتبارى یا در طول شرکت نمى باشد (برخلاف شرکت هاى سهامى که چنین انظارى وجود داشت).