استاد حمید درایتی-جلسه۴۰:وظائف و اختیارات شرکاء در شرکتهای تضامنی/شرکتهای سهامی /کتاب الشرکه(۱۳۹۹/۰۹/۰۱)
وظائف و اختیارات شرکاء شرکت تضامن:
١- لزوم تعیین مدیر. [۱]
٢- تقویم سرمایه ى غیر نقد هریک از شرکاء . [۲]
٣- انتقال سهم الشرکه هریک از شرکاء به دیگران . [۳]
۴- تصمیم گیرى نسبت به خرید سهم الشرکه شریک ورشکسته. [۴]
۵- صدور إذن به فعالیت مشابه فعالیت تجارى شرکت به هریک از شرکاء و یا عضویت در شرکت رقیب . [۵]
۶- تبدیل شرکت تضامنى به شرکت سهامى . [۶]
٧- حق انحلال یا فسخ شرکت . [۷]
٨- تصمیم گیرى نسبت به بقاء یا انحلال شرکت بعد از فوت هریک از شرکاء. [۸]
٩- تصمیم گیرى نسبت به بقاء یا انحلال شرکت با محجوریت هریک از شرکاء. [۹]
موارد عدم ورود قانون گذار در تصمیمات شرکت:
اول: با توجه به عدم پیش بینى وجود مجامع عمومى و فوق العاده و عدم لزوم ارائه ترازنامه هاى مالى از جانب مدیران و عدم شناسایى رُکن نظارتى نسبت به شرکت هاى تضامنى در قانون (هرچند در شرکتنامه و اساسنامه قابل تعیین مى باشد) و از طرفى دیگر مسئولیت حداکثرى هریک از شرکاء و ضامن بودن هریک از آنان نسبت به تمامى دیون شرکت، به نظر می‌رسد حق اطلاع از عملکرد مدیر بلکه حتى حقّ نظارت بر عملکرد او [۱۰]، ذاتا براى هریک از شرکاء وجود داشته باشد و از مقتضیات شرکت تضامنى بشمار آید ، فلذا قانون تصریحى نسبت به این مطلب نداشته است.
[۱] ماده ١٢٠ قانون تجارت : درشرکت تضامنی شرکاء باید لااقل یک نفرازمیان خود یا ازخارج بسمت مدیری معین نمایند.
[۲] ماده ١٢٢ قانون تجارت : در شرکتهای تضامنی اگرسهم الشرکه یک یا چند نفرغیرنقدی باشد باید سـهم الـشرکه مزبور قبلا بـه
تراضی تمام شرکاء تقویم شود.
[۳] ماده ١٢٣ قانون تجارت : درشرکت تضامنی هیچیک ازشرکاء نمی تواند سهم خود را به دیگری منتقل کند مگر به رضـایت تمـام
شرکاء.
[۴] ماده ١٣١ قانون تجارت : درصـورت ورشکـستگی یکـی ازشرکاء وهمچنین درصـورتی کـه یکـی ازطلبکـاران شخـصی یکـی
از شرکاء به موجب ماده ١٢٩ انحلال شرکت را تقاضا کرد سایرشرکاءمی توانند سهمی آن شریک را از دارائـی شـرکت
نقداً تادیه کرده واو را از شرکت خارج کنند.
[۵] ماده ١٣۴ قانون تجارت : هیچ شریکی نمی تواند بدون رضایت سایر شرکاء (بحساب شخص خود یا بحساب شخص ثالث) تجـارتی
از نوع تجارت شرکت نموده و بعنوان شریک ضامن یا شریک با مـسئولیت محدود در شـرکت دیگـری کـه نظیـر آن
تجارت را دارد داخل شود.
[۶] ماده ١٣۵ قانون تجارت : هر شرکت تضامنی می تواند با تصویب تمام شرکاء به شرکت سهامی مبدل گردد در این صورت رعایـت
تمام مقررات راجعه به شرکت سهامی حتمی است.
[۷] ماده ١٣۶ قانون تجارت : شرکت تضامنی در موارد ذیل منحل می شود :
الف ـ در مورد فقرات ١ و٢ و ٣ ماده ٩٣.
ب ـ در صورت تراضی تمام شرکاء.
ج – درصورتی که یکی ازشرکاء به دلائلی انحلال شـرکت را ازمحکمـه تقاضـا نماید ومحکمه آن دلائل را موجه دانسته حکم به انحلال بدهد.
د ـ در صورت فسخ یکی ازشرکاء مطابق ماده ١٣٧.
ه ـ در صورت ورشکستگی یکی ازشرکاء مطابق ماده ١٣٨.
وـ در صورت فوت یا محجوریت یکی ازشرکاء مطابق مواد ١٣٩ و ١۴٠.
تبصره ـ درمورد بند “ج” هرگاه دلائل انحلال منحصرا مربوط به شریک یا شرکاء معین باشد محکمه مـی توانـد بـه تقاضای سایرشرکاء بجای انحلال حکم اخراج آن شریک یا شرکای معین را بدهد.
[۸] ماده ١٣٩ قانون تجارت : در صورت فوت یکی ازشرکاء بقاء شرکت موقوف به رضایت سایر شرکاء و قائم مقام متوفی خواهد بود. اگر سایر شرکاء به بقاء شرکت تصمیم نموده باشند قائم مقام متوفی باید یک ماه ازتاریخ فوت رضایت یا عدم رضـایت خود را راجع به بقاء شرکت کتبا اعلام نماید. در صورتی که قائم مقام متوفی رضایت خود را اعـلام نمـود نـسبت بـه اعمال شرکت در مدت مزبور از نفع و ضرر شریک خواهد بود ولی در صورت اعلام عدم رضایت در منافع حاصله در مـدت مذکور شریک بوده و نسبت به ضرر آن مدت سهیم نخواهد بود. سکوت تا انقضای یک ماه در حکم اعلام رضایت است.
[۹] ماده ١۴٠ قانون تجارت : در مورد محجوریت یکی ازشرکاء مطابق مدلول ماده فوق عمل خواهد شد.
[۱۰] مدیر شرکت تضامنى بمنزله ى وکیلى است که با اعتبار و نام موکل خود فعالیتى داشته باشد، و از آنجا که عواقب عملکرد وکیل برعهده موکل است، حق اطلاع و نظارت برعملکرد وکیل برعهده موکل مى باشد.