استاد محسن ملکی-جلسه۱۰۵: ادامه بیان مرحوم خویی (ره) (۱۳۹۸/۰۱/۲۴)
اما اگربین ضرری که بین دو شخص است تعارض شود و یکی اهمیتش بیشتر باشد. مثالش این است که سر یک عبد محقون الدم در کوزه‌ی شخص دیگری گرفتار شود.
در این صورت یقیناً قتل عبد جایز نیست حتی اگر این اتفاق بوسیله‌ی مالک عبد افتاده باشد و وظیفه آن است که کوزه شکسته شود و عبد نجات پیدا کند. نهایتاً ضمان کوزه بر مالک عبد است و این حکم در فرضی که اتفاق توسط شخص ثالث هم افتاده باشد وجود دارد. بنابراین در دو قسم: ۱- اتفاق توسط یکی از دو مالک ۲٫ اتفاق توسط شخص ثالث حکم مشترک است. و امّا اگر توسط آفت طبیعی این اتفاق افتاده باشد ضرر مشترک بین دو مالک محاسبه میشود و ضمان دارای سه قسم است:
د) أمر دائر بین تحمل ضرر و اضرار به غیر
در صورت چهارم در کلام مرحوم خویی امر دایر است بین تحمل ضرر و إضرار بغیر؛ مثل کسی که در خانه خودش چاهی را حفر می کند که موجب ضرر بر همسایه است و این صورت دارای وجوهی است :
۱٫تصرف مالک در ملک خودش و قصدش اضرار به دیگری باشد در حالی که برای خود او هیچ نفعی ندارد (تعین پیدا میکند در اضرار بغیر )یا در ترک آن تصرف هم ضرری برای خودش نیست.
۲٫تصرف به قصد عبث ؛لهو و میل نفسانی است.
۳٫ تصرف به انگیزه منفعت است که اگر آن را انجام ندهد منفعتش از بین میرود (اگر چاه نکن اب ندارد).
۴٫ تصرف به انگیزه پرهیز از ضرر که اگر تصرف نکند متضرر میشود.
