استاد حمید درایتی-جلسه۱۳:جمع بندی حقوقی/شرکت تعاونی /کتاب الشرکه(۱۴۰۰/۰۷/۱۹)

ادامه ممیزات شرکت فقهی با شرکت سهامی تعاونی

١٢- قانون در بعضى از موارد، اخراج اعضاء از شرکت هاى تعاونى را پیش بینى نموده است، در حالى که به مقتضاى قاعده تسلیط (الناسُ مُسَلَّطونَ علَی اموالِهِم) خروج از شرکت فقهى باید اختیارى باشد.

١٣- از منظر قانون تعهّد مالى هریک از اعضاء نسبت به دیون شرکت تعاونى حداکثر به میزان مبلغ اسمى سهم او مى باشد، در حالى که تمام دیون شرکت فقهى برعهده شرکاء خواهد بود.

١۴- قانون گذار در قبال استرداد اموال دولتى بعد از انحلال شرکت، تمامى اعضاء را متضامناً مسئول و ضامن دانسته است، در حالى که تضامن نیازمند یک وجه شرعى مى باشد.

فصل دوم – شرکت هاى تعاونى از منظر فقه

در مقام تحلیل فقهى شرکت هاى تعاونى، چند احتمال وجود دارد که باید یک به یک بررسى شود :

احتمال اول: اگر شخصیت حقوقى مستقل شرکت در فقه پذیرفته نشود :

الف) اجتماع اموال اعضاء (سرمایه اولیه) موجب به وجود آمدن یک شرکت فقهى و مدنى است که هیأت مدیره و مدیر عامل، وکیل شرکاء در فعالیت هاى محولّه بوده و حقوق ماهانه و مزایاى بمنزله ى اجرت او مى باشد و مفاد اساسنامه شرکت شرط ضمن عقد تلقّى خواهد شد.

ب) اجتماع اموال اعضاء (سرمایه اولیه) موجب به وجود آمدن یک شرکت فقهى و مدنى است که شرکاء با انعقاد عقد مضاربه، هیأت مدیره و مدیر عامل را موظف به فعالیت هاى محولّه نموده اند و سهم عامل در این مضاربه با حقوق ماهانه و مزایایى که براى او در نظر گرفته شده است، مصالحه مى شود و مفاد اساسنامه شرکت شرط ضمن عقد تلقّى خواهد شد.

احتمال دوم: اگر شخصیت حقوقى مستقل شرکت در فقه پذیرفته شود :

الف) اجتماع اموال اعضاء (سرمایه اولیه) موجب به وجود آمدن یک شرکت فقهى و مدنى مى شود و شخصیت حقوقى شرکت که برآمده از توافق اعضاء و اعتبار قانون گذار است، وکیل شرکاء در فعالیت هاى محولّه خواهد بود و ذخائر قانونى و احتیاطى و حقّ آموزش و سایر ملزومات قانونى بر اساس شرط ضمن عقد (عقد دولت با اعضاء شرکت) اختصاص خواهد یافت.

ب) اجتماع اموال اعضاء (سرمایه اولیه) موجب به وجود آمدن یک شرکت فقهى و مدنى مى شود و شرکاء با شخصیت حقوقى شرکت که برآمده از توافق اعضاء و اعتبار قانون گذار است، عقد مضاربه اى منعقد مى کنند و سهم عامل در این مضاربه همان ذخائر قانونى و احتیاطى و حقّ آموزش و سایر ملزومات قانونى که براى شرکت تعاونى در نظر گرفته شده است، مى باشد و حقوق ماهانه هیأت مدیره بابت هزینه هاى مضاربه از درآمد شرکت کسر خواهد شد.

ج) اجتماع اموال اعضاء (سرمایه اولیه) موجب به وجود آمدن یک شرکت فقهى و مدنى مى شود و شخصیت حقوقى شرکت که برآمده از توافق اعضاء و اعتبار قانون گذار است، مملوک شرکاء مى باشد که در نتیجه شرکاء مالک طولى دارایى شرکت مى باشند.