استاد محسن ملکی-جلسه۴۷: روایات خاصّه (شیعه) (۱۳۹۷/۰۹/۲۶)
– وَ رَوَى اَلْحَسَنُ اَلصَّیْقَلُ عَنْ أَبِی عُبَیْدَهَ اَلْحَذَّاءِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ : «کَانَ لِسَمُرَهَ بْنِ جُنْدَبٍ نَخْلَهٌ فِی حَائِطِ بَنِی فُلاَنٍ فَکَانَ إِذَا جَاءَ إِلَى نَخْلَتِهِ نَظَرَ إِلَى شَیْءٍ مِنْ أَهْلِ اَلرَّجُلِ یَکْرَهُهُ اَلرَّجُلُ» قَالَ «فَذَهَبَ اَلرَّجُلُ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَشَکَاهُ فَقَالَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنَّ سَمُرَهَ یَدْخُلُ عَلَیَّ بِغَیْرِ إِذْنِی فَلَوْ أَرْسَلْتَ إِلَیْهِ فَأَمَرْتَهُ أَنْ یَسْتَأْذِنَ حَتَّى تَأْخُذَ أَهْلِی حِذْرَهَا مِنْهُ فَأَرْسَلَ إِلَیْهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَدَعَاهُ فَقَالَ «یَا سَمُرَهَ مَا شَأْنُ فُلاَنٍ یَشْکُوکَ وَ یَقُولُ یَدْخُلُ بِغَیْرِ إِذْنِی فَتَرَى مِنْ أَهْلِهِ مَا یَکْرَهُ ذَلِکَ یَا سَمُرَهُ اِسْتَأْذِنْ إِذَا أَنْتَ دَخَلْتَ» ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ «یَسُرُّکَ أَنْ یَکُونَ لَکَ عَذْقٌ فِی اَلْجَنَّهِ بِنَخْلَتِکَ» قَالَ لاَ قَالَ «لَکَ ثَلاَثَهٌ» قَالَ لاَ قَالَ «مَا أَرَاکَ یَا سَمُرَهُ إِلاَّ مُضَارّاً اِذْهَبْ یَا فُلاَنُ فَاقْطَعْهَا وَ اِضْرِبْ بِهَا وَجْهَهُ» »[۱] . (حدیث موثقه است)
– قال الصدوق مرُسَلاً قال قال رسول‌الله: لاضرر و لاضرار فی إلاسلام فإلإسلام یزید المسلم خیراً و لایزیده شرّاً.[۲]
بعد از بیان این روایات می‌گوییم مهم در روایات قاعده از جهت سندی روایات صدوق در من لایحضر است خصوصاً در حدیث أخیر. (چون مرحوم صدوق فرمود: صَنَّفْتُ لَهُ هَذَا الْکِتَابَ بِحَذْفِ الْأَسَانِیدِ لِئَلَّا تَکْثُرَ طُرُقُهُ وَ إِنْ کَثُرَتْ فَوَائِدُهُ وَ لَمْ أَقْصِدْ فِیهِ قَصْدَالْمُصَنِّفِینَ فِی إِیرَادِ جَمِیعِ مَا رَوَوْهُ بَلْ قَصَدْتُ إِلَى إِیرَادِ مَا أُفْتِی بِهِ وَ أَحْکُمُ بِصِحَّتِهِ[۱] وَ أَعْتَقِدُ فِیهِ أَنَّهُ حُجَّهٌ فِیمَا بَیْنِی وَ بَیْنَ رَبِّی تَقَدَّسَ ذِکْرُهُ وَ تَعَالَتْ قُدْرَتُهُ وَ جَمِیعُ مَا فِیهِ مُسْتَخْرَجٌ مِنْ کُتُبٍ مَشْهُورَهٍ عَلَیْهَا الْمُعَوَّلُ وَ إِلَیْهَا الْمَرْجِعُ مِثْلُ کِتَابِ حَرِیزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ السِّجِسْتَانِیِ[۳]
لذا نیازی به تفحّص از سند قاعده نداریم. زیرا بعضی از این احادیث صحیح، بعضی موثق، بعضی غیر معتبر … الّا اینکه در جمع به قول صاحب کفایه متواتر إجمالی أند[۴] (تواتر: لفظی، معنوی (مثل داستان غدیر که اصل آن تواتر دارد)، إجمالی (علم اجمالی داریم که بعضی از این‌ها از معصوم رسیده.)
[۱] . من لا یحضره الفقیه , جلد۳ , صفحه۱۰۳
[۲] همان صفحه ۳۷۶
[۳] من لا یحضره الفقیه نویسنده : الشیخ الصدوق جلد : ۱ صفحه : ۳
[۴] کفایه صفحه ۴۳۲