استاد محسن ملکی-جلسه۴۴: تنبیهات (۱۳۹۶/۰۹/۲۱)
تنبیهات
مقدمه: بعد از اینکه مطالب از شخصیتهایی ذکر شد و اشکالاتی در مقابل مختار و تحقیق در مقام ذکر شده است و ممکن است ذکر شود سزاوار است برای پاسخ به ما قیل أو تمکن أن یقال نکاتی را ذکر کنیم:
تنبیه۱: ماهیت قرض
قرض همانطور که در تعریفش ذکر شد عبارت است از تملیک مال مشروط به ردّ عوض بعد از گذشت مدتی بنابراین لابدّ أن یُعادل العوض مع المال مقترض، همانطور که محقق جواهری[۱] فرموده: آنچه که قرض داده میشود باید برگرداننده شود بدون استهلاک یا نقص، لذا رشد دادن ثروت به واسطهی اقراض با گرفتن بیشتر، معنایش گرفتن چیزی است بدون دادن و اخذ بدون کار است و چنین گرفتنی محرّم فی الشریعه الإسلامیه از باب أکل به باطل.
تنبیه۲: بررسی روایاتی که قدرت خرید در آن ملاحظه نشده
همین محقق بر این مدعا و بحث مانحن فیه که پول قدرت خرید دارد یا ندارد و قدرت خریدش باید محافظت شود استدلال کرده به روایات باب ۹ وسائل الشیعه[۲]، که ۵ حدیث است و در مجموع از لحاظ سندی اشکال ندارند، طبق این روایات قدرت خرید و قیمت پول در باب قرض محاسبه نمیشود یکی از این احادیث موثقه اسحاق بن عمّار است:
موثقه اسحاق بن عمّار
عن أبی علی الاشعری ، عن محمد بن عبد الجبار ، عن صفوان ، عن إسحاق بن عمار قال: سألت أبا إبراهیم (امام جواد علیه السلام) عن الرجل یکون لی علیه المال فیقبضنی بعضا دنانیر و بعضا دراهم ، فإذا جاء یحاسبنی لیوفینی یکون قد تغیر سعر الدنانیر ، أیّ السعرین أحسب له ، الذی کان یوم أعطانی الدنانیر أو سعر یومی الذی أحاسبه؟ فقال علیه السلام: سعر یوم أعطاک الدنانیر ، لانک حبست منفعتها عنه.[۳]
[۱] فقه معاصر جلد ۱ ص ۶۵٫
[۲] . ج ۱۲ ص ۴۷۰
[۳] .وسائل باب ۹ باب حکم من کان له على غیره دنانیر او دراهم ثم تغیر السعر قبل المحاسبه ج ۱۲ ص ۴۷۰