استاد حمید درایتی-جلسه۸۸:مدل اول افزایش سرمایه(۱۳۹۸/۱۱/۳۰)

مدل اول افزایش سرمایه

گفتیم شرکت باید با حداقل قانونی سرمایه تاسیس شود که این مبلغ امروزه بسیار ناچیز است و لذا موسسین سرمایه واقعی تری اعلان می کنند و در این صورت موسسین شرکت باید ۲۰درصد را نقدا آماده کنند و سپس پذیره نویسی کنند که سپس با نقد شدن ۳۵ درصد سرمایه از محل پذیره نویسی، شرکت می تواند تاسیس شود و ۶۵ درصد باقیمانده می تواند به صورت اقساط از سهامداران گرفته شود.  

البته موسسین امکان دارد ۲۰ درصد خود را جایگزین ۳۵درصد پذیره نویسی کنند و خودشان از شرکت خارج شوند.

شرکتی که شروع به فعالیت می کند به چند جهت افزایش سرمایه لازم دارند. مثلا شرکت بعد از مدتی فعالیت، می خواهد توسعه فعالیت دهد بخاطر سود بیشتر که توسعه فعالیت یکی از راه های تامین مالی، افزایش سرمایه است.

راه های تامین مالی

راه۱: افزایش سرمایه

راه۲: راه دیگر قرض گرفتن و… است. قرض گرفتن هم گاهی قرض از بانک است و گاهی اوراق قرضه منتشر می کنیم.

مشکل راه۲

مشکل قرض این است که باید سود بدهید. پس باید اصل مال و سود را در مهلت محدودی پرداخت کنید ولی اگر برگه سهم منتشر کنید و افزایش سرمایه دهید ملزم به پرداخت مال نیستید. برگه سهام تابع سود کارخانه است و اگر سود نکرد هم سود نمی دهید لذا بسیاری از این طریق طی مسیر می کنند. هم مسیر رسیدن به مال از این جهت راحت تر است و هم مسئولیت بازپرداخت ندارید.

افزایش سرمایه به معنای جذب سرمایه است نه به معنای اضافه شدن چیزی به کارخانه.

در شرکت‌های مدنی هم به همین صورت است مثلا ما دو نفر هستیم و سرمایه ای داریم و وقتی احساس می‌کنیم که سرمایه کم است نفر سوم یا چهارمی را اضافه می کنیم. با سرمایه بیشتر، فعالیت پر سودتری را می‌توان انجام داد.

در موارد افزایش سرمایه وقتی برگه سهام منتشر می‌شود، سهامداران قبلی، حق تقدم در خرید این سهام را دارند و اگر سهامداران قبلی این برگه‌ها را بخرند، سهامدار جدیدی اضافه نمی‌شود و الا سهامدار جدید اضافه می‌شود.

این برگه سهم های جدید که منتشر می شود به قیمت ارزش اسمی است.

سوال این است که خریدار جدید با مبلغ کمی(مبلغ رسمی درحالیکه مبلغ بازاری زیاد است) شریک می شود ولی در سود با شرکاء قدیم مساوی است و این منطقی نیست.

جواب این سوال این است که شرکت به سهامداران قبلی می گوید شما حق تقدم دارید و من حق تقدم تو که ارزش ریالی دارد را در بازار می‌فروشم مثلا اگر قیمت بازاری سهم ۴ هزار است، ۱۰۰ تومان مبلغ رسمی است که از خریدار جدید گرفته می شود و ۳۹۰۰ باقیمانده را هم از خریدار جدید در این قالب می گیریم که حق تقدم سهامدار قدیمی را به آنها می فروشیم.

حق تقدم به سهامداران قدیمی داده می شود.

سهامدار جدید اول حق تقدم را می خرد. تا ۶۰ روز قابل خرید و فروش است ولی ممکن است حق تقدم کم باشد و در چند روز اول فروخته شود.

تا ۶۰ روز نماد حق تقدم باز است و تا این زمان می توانید حق تقدم را بخرید و فردا آن را بفروشید.

وقتی حق تقدم را خریدید بعد ۶۰ روز که نماد حق تقدم بسته می شود دو سه ماه پول آن ها بلوکه می شود و چون وقتی حق تقدم خریدید دو سه ماه باید منتظر شوید، در بازار ارزش بازاری حق تقدم ۳۹۰۰ نیست بلکه ۳۲۰۰ است ولی اگر این سه ماه را منتظر شدید بعد سه ماه، این ۳۲۰۰ تبدیل به ۳۹۰۰ می شود و لذا ۷۰۰ تومان سود کردید لذا برخی علاقه زیادی به خرید حق تقدم دارند حتی در صورتی که سهام هم قابل خرید باشند. البته برخی حق تقدم ها آن قدر ارزشمند هستند که نزدیک به سهم می شود.

پس با این توضیح دیدید که گاهی تفاضل حق تقدم با سهم بیش از ۱۰۰ تومان است مثلا در مثال بالا ۸۰۰ تومان تفاوت داشت.

از نظر فقهی این قابل بررسی است که حق تقدم اولا قابل انتقال است یا خیر و ثانیا این حق دارای مالیت است یا خیر؟ قانون این حق تقدم را هم دارای مالیت و هم قابل انتقال می داند.

فلسفه قرار دادن حق تقدم

نکته۱: ارزش دارایی سهامداران قدیمی کم نشود.

نکته۲: تاثیرگذاری سهامداران قدیمی را در مدیریت شرکت حفظ کنیم.

حق تقدم به سهامداران قدیمی داده می شود و مبلغ رسمی یعنی ۱۰۰ تومان به شرکت داده می شود. اگر خود سهامدار قدیمی، سهم جدید را بخرد، فقط۱۰۰ تومان به شرکت می دهدو اگر شخص جدید بخواهد سهام را بخرد باید ۱۰۰ تومان به شرکت بدهد و ۳۹۰۰ یا در مواردی کمتر به سهامداران قدیمی بدهد.

شرکت حق تقدم را خودش می فروشد نه سهامداران قدیمی و سپس مجموعه حق تقدم های فروخته شده را میانگین می گیرد و بین سهامداران توزیع می کنند.