اقتصادنا ۲۳: راهکار آسیبهای اقتصاد ایران، مدیریت جهادی برای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی است.
چهارمین سمینار از درس اقتصاد ایران ویژه دوره پودمانی اقتصاد، در قالب بیست و سومین نشست تخصصی «اقتصادنا» با حضور و ارائه آقای دکتر مصطفی سلیمیفر، استادتمام گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، با موضوع «آسیبشناسی اقتصاد ایران» برگزار گردید.
این نشست که اولین نشست تخصصی «اقتصادنا» در سال «رونق تولید» به شمار میرود، به همت هیئت اندیشهورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان و در تاریخ پنجشنبه ۵ اردیبهشت ماه ۹۸ ساعت ۸ تا ۱۰ صبح در مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد.
در این نشست آقای دکتر سلیمیفر ابتدا با اشاره به اینکه مسائل اقتصادی، تا اواسط دهۀ ۸۰، اولویت رهبران فکری نظام نبوده است و عمدۀ تأکیدات از بعد انقلاب تا سالهای اخیر بر مباحث فرهنگی قرار داشته است، افزود: این در حالی است که در لایههای پایینتر نظام از جمله کارگزاران نظام و قوای سهگانه و مدیران میانی و تودۀ مردم علیرغم دلبستگی به آرمانهای انقلاب، رونق و رفاه اقتصادی در زندگی اهمیت فراوان و اولویت دارد.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: این شکاف میان آرمانهای رهبران فکری نظام و نخبگان با لایههای میانی و توده مردم موجبات یکی از آسیبهای اقتصادی در ایران شده است بهطوری که بهعنوان مثال سیاستهای اقتصاد مقاومتی باوجود حمایت از سوی رهبران فکری نظام و نخبگان اما در لایههای میانی و پایینی جامعه ساری و جاری نمیشود.
ایشان سپس به سیاستزدگی اقتصاد ناشی از غلبۀ انگیزههای سیاسی بر مسائل اقتصادی، بهعنوان یکی دیگر از آسیبهای اقتصاد ایران یاد کرد و در مورد آثار آن بر اقتصاد افزود: تحلیل رفتن منابع محدود در اختیار برای رونق اقتصادی، ازدست دادن فرصتهای شکوفایی اقتصاد، عدم ایجاد اجماع نخبگانی برای هدفگذاری و طراحی راهبردهای پیشرفت اقتصاد کشور، دور شدن از کارایی در برخی از موارد، عدم وفاداری به برنامه های مصوب توسعه و جایگزینی شعارهای آرمانی به جای آرمانگرایی واقعنگر، بخشی از این آسیبهاست.
ایشان همچنین عزلت اقتصادی و فقدان فضای رقابتی را بهعنوان آسیب سوم اقتصاد ایران نام برده و افزود: در اثر تحریمها و سایر عوامل دسترسی ایران به تکنولوژیهای پیشرفته و نیز سرمایهگذاری مستقیم خارجی بسیار محدود بوده که خود سبب عدم شکلگیری فضای رقابتی مثبت در داخل میشود.
دکتر سلیمیفر بهعنوان آسیب دیگر اقتصاد ایران، به نفتیبودن آن اشاره کرد و افزود: آثار کارکرد ضعیف اقتصاد روی استاندارد زندگی به دلیل دسترسی به درآمدهای نفتی به تعویق میافتد و اگر این درآمدها قطع یا کاهش یابد در بسیاری از زمینهها از جمله بهداشت و سلامت و آموزش و دیگر حوزهها دچار مشکل میشویم.
ایشان همچنین افزود: باید تا پنجرههای جمعیتی به روی اقتصاد ایران باز هست و جمعیت جوان کشور در اوج هرم جمعیتی قرار دارد، از این ظرفیت عظیم استفاده کرد زیرا تا سال ۲۰۲۵ این پنجره بسته شده و جمعیت سالخوردۀ کشور تا سال ۲۰۵۰ به نزدیک ۱۲ میلیون نفر میرسد که اینها مئونۀ بازنشستگی داشته و باتوجه به وضعیت ورشکستگی صندوقهای بازنشستگی، تهدیدی جدی برای اقتصاد ایران بهشمار میرود.
استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی در مورد راهکار این آسیبها خاطرنشان کرد: کشور ایران از ظرفیتهای عظیم انسانی و طبیعی برخوردار است که در گزارش گروه مشاوران مک کینزی سال ۲۰۱۶ که ترجمه هم شده، بدان اعتراف شده است. بهطوری که تعداد ۴٫۵میلیون دانشجو و تعداد مهندسین زیاد بالاتر از کشور روسیه، منابع معدنی فراوان، دانش بومی اطلاعات و ارتباطات، ایدههای نوآورانه در حوزه کسبوکارهای اینترنتی و استارتاپها بخشی از این ظرفیتهاست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر من هیچ مجموعه سیاستی بهتر از سیاستهای اقتصاد مقاومتی نمیتوان در کشور یافت. منتها باید آن را باور داشت و با مدیریت اقتصادی جهادی آنها را به پیش برد.