استاد محسن ملکی-جلسه۳۲: ادامه ملاک در اداء دیون نقدی (قیمت)(۱۳۹۶/۰۹/۰۱)
همچنین شهادت به أصالت القیمه میدهد احادیثی که در آن اطلاق صرف به قیمت شده است.
وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ اَلْوَشَّاءِ عَنْ ثَعْلَبَهَ بْنِ مَیْمُونٍ عَنْ أَبِی اَلْحُسَیْنِ اَلسَّابَاطِیِّ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مُوسَى اَلسَّابَاطِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: لاَ بَأْسَ أَنْ یَبِیعَ اَلرَّجُلُ اَلدَّنَانِیرَ بِأَکْثَرَ مِنْ صَرْفِ یَوْمِهِ (ارزش روزش) نَسِیئَهً[۱]. (با اینکه صرف به درهم و دینار اطلاق میشود ولی در اینجا به قیمت معنا شده)
بنابراین با توجه به این روایات نقدی که در روایات از آن تعبیر به صرف یا ورق یا ثمن شده است عبارت است از مال قیمی مبادلی و اصل در معاملات هم مال قیمی است (مال: مصرفی ـ قیمی) و تأیید میکند این مدعا را تعریف شیخ در مکاسب که بیع را به مبادله عین بمال تعریف کرده است و از این کلمات مشخص میگردد که ملکیت و سلطنت در نظام اقتصادی مبادلی تغییر و تحولش به وسیله مال است و عنصر اصلی در مالیت مال قیمت میباشد لذا ادعا میکنیم که مغیّر اصلی برای ملکیت و سلطنت و نقلدهنده این دو، قیمت میباشد و این قیمت شاکله اصلی پولهای رایج است که در معاملات محور داد و ستد قرار میگیرند و سه شأن اساسی دارند: ۱) اقتضاء مبادله دارند. ۲) در جهت محاسبه به بهترین شکل عمل میکنند. ۳) در ثروتاندوزی موضوعیت دارند و هر چیزی که این سه خصلت را داشته باشد قویترین مال مبادلی است و مالیتش به جهت قوت قیمتش میباشد و بر طبق این مبنا قیمت در باب اموال موضوعیت دارد و عین و مثلیت طریقیت دارند لذا نتیجه میگیریم قرض در بانک عبارت است از تملیک مالیت معینه بواسطه المُقرِض للمقترض و واجب است بر بانک بعد از اتمام مدت این مالیت را به مقرض برگرداند.
[۱] . تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه , جلد۱۸ , صفحه۱۶۹