مروری بر فعالیت‌ها
مروری بر فعالیت‌های هیئت اندیشه ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان از بدو تأسیس تاکنون
در طول مدت نزدیک به یک سال و سه ماه که از شروع به کار هیئت می‌گذرد، اهم برنامههای انجام شده در حوزه‌های مختلف به شرح زیر می‌باشد:
الف) در حوزه آموزش
- طراحی دوره تخصصی پنج ساله سطح ۲ و ۳ پیوسته «فقه و اقتصاد»، مشتمل بر ۲۲۱ واحد به شرح کتابچه «مشخصات کلي، برنامه و سرفصل دروس دوره سطح ۲ و ۳ پیوسته فقه و اقتصاد» (۲۰۷ صفحه)؛ در فرایند تصویب.
- طراحی دوره تخصصی شش ساله سطح ۳ و ۴ پیوسته «فقه و اقتصاد»، مشتمل بر ۲۱۶ واحد به شرح کتابچه «مشخصات کلي، برنامه و سرفصل دروس دوره سطح ۳ و ۴ پیوسته فقه و اقتصاد» (۲۱۳ صفحه)؛ در فرایند تصویب.
- طراحی، گزینش و برگزاری اولین دوره پودمانی اقتصاد محتوی چهار نیمسال، برای نخبگان و مدرسین جوان سطوح عالی فقه و اصول از خردادماه ۱۳۹۷ (در حال اجرا).
ب) در حوزه پژوهش
- طراحی و برگزاری سمینارها و نشستهای تخصصی اقتصاد اسلامی تحت عنوان «سلسله نشستهای اقتصادنا» که بیست جلسه از آن تا انتهای مهرماه ۱۳۹۷ با ارائه اساتید برجسته اقتصاد اسلامی کشور برگزار شده است. هدف از این نشست‌ها نشان دادن گوشه‌‌‌ای از ظرفیتهای فقه برای پرداختن به مسائل روز اقتصادی جامعه، طرح موضوعات نو در مرزهای دانش اقتصاد اسلامی و گفتمان‌سازی فقه الاقتصاد در حوزه‌های علمیه است.
- برگزاری نشستهای عمومی اقتصاد اسلامی در مدارس علمیه منتخب که در کنار طرح موضوعات اقتصادی، فرصت بدون واسطه‌‌‌‌ای جهت معرفی هیئت برای طلاب علاقه مند و آشنایی ایشان با دامنه مباحث اقتصادی- فقهی فراهم می‌کند.
- برگزاری همایش در موضوعات مهم و مبتلابه اقتصاد اسلامی با حضور اساتید برجسته و صاحب‌نظر:
- همایش درآمدی بر فقه پول و بانک
- همایش شناسایی ظرفیتهای پژوهشی و پژوهشگران اقتصادی حوزه علمیه خراسان
- همایش نقد و بررسی فقهی بازاریابی شبکه‌ای
- برگزاری مداوم جلسات «گروه علمی» هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد که علاوه بر سیاستگذاری و تعیین خط‌مشی‌ها، امور ذیل را نیز در دستور کار خود به پیش برده است:
- نقد و بررسی سرفصل برخی از دروس پایه رشته اقتصاد به منظور طراحی سرفصل و تدوین متون درسی جدید متناسب با اهداف رشته‌های «فقه و اقتصاد» و «دوره پودمانی اقتصاد» و نیز «اقتصاد به زبان ساده» برای طلاب سطح یک حوزه‌های علمیه.
- نقد و بررسی طبقه‌بندی JEL از موضوعات دانش اقتصاد و تدوین طبقه‌بندی‌ای جدید از مسائل اقتصادی بر مبنای اقتصاد اسلامی (در حال تکمیل).
- تدوین مجموعه پرسش‌های فقهی و مسائل مستحدثه در موضوع اقتصاد بخش عمومی و پول.
- تدوین نسخه اول نظام موضوعات پژوهشی هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی.
- تأسیس کتابخانه تخصصی اقتصاد اسلامی و تجهیز آن به بیش از هزار و صد عنوان کتاب اقتصادی در فاز اول و دوم.
- تدوین و انتشار کتاب «سلسله نشستهای اقتصادنا سال ۱۳۹۶» مشتمل بر دوازده سخنرانی علمی.
- تدوین جزوه کلیات اقتصاد مربوط به درس کلیات اقتصاد ارائه شده در ترم اول دوره پودمانی اقتصاد برای طلاب.
- ارزیابی علمی، ویراستاری و انتشار کتاب «نظریه‌های عدالت اقتصادی» تألیف دکتر میثم پیله‌فروش.
جدول نشستهای برگزار شده از سلسله نشستهای اقتصادنا تا مهرماه ۱۳۹۷
| شماره نشست | تاریخ | موضوع | سخنران | سمت |
| ۱ | ۲۰ مهر 96 | ارتباط وجوهات شرعی و مالیات‌های حکومتی در الگوی پیشرفت اسلامی | دکتر مهدی موحدی بکنظر | هیئت علمی اقتصاد دانشگاه شاهد |
| ۲ | ۲۷ مهر 96 | درآمدی بر فقه پول و بانک | حجت الاسلام دکتر محمدحسین حسین‌زاده بحرینی | هیئت علمی اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد |
| ۳ | ۴ آبان 96 | بررسی سیره پیامبر اکرم (ص) در مقابله با تهدیدهای اقتصادی و دلالت‌های آن برای اقتصاد مقاومتی | آقای سعید سیدحسین‌زاده یزدی | پژوهشگر اقتصاد اسلامی |
| ۴ | ۲ آذر 96 | دلالت‌های مثلی یا قیمی بودن اموال در تعریف ماهیت پول | حجت الاسلام والمسلمین محسن ملکی ابرده | استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد |
| ۵ | ۹ آذر 96 | رهیافت حقوقی در تبیین عدالت اقتصادی اسلام | دکتر سید احسان خاندوزی | هیئت علمی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی |
| ۶ | ۱۶ آذر 96 | ثابت و متغیر در تفسیر اقتصادی قرآن کریم | حجت الاسلام دکتر سید مهدی معلمی | هیئت علمی اقتصاد جامعة المصطفی |
| ۷ | ۳۰ آذر 96 | الگوی توزیع درآمد از منظر قرآن کریم با روش استنباط نظریه | حجت الاسلام دکتر سید کاظم رجایی رامشه | هیئت علمی اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) |
| ۸ | ۱۴ دی 96 | الگوی تأمین اجتماعی در اقتصاد مقاومتی | حجت الاسلام دکتر سید رضا حسینی | هیئت علمی اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| ۹ | ۲۱ دی 96 | مدیریت و بهره‌برداری انفال در نظام اقتصادی اسلام | حجت الاسلام دکتر سعید فراهانی فرد | هیئت علمی اقتصاد دانشگاه قم |
| ۱۰ | ۲۸ دی 96 | نقش نظام وقف و نهاد‌های خیریه در مقاوم شدن اقتصاد ایران | دکتر مهدی طغیانی | هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان |
| ۱۱ | ۵ بهمن 96 | توسعه اقتصادی ارزش‌مدار و پارادوکس «رذائل خصوصی فوائد عمومی‌اند» | حجت‌الاسلام دکتر جواد ایروانی | هیئت علمی قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی |
| ۱۲ | ۱۲ بهمن 96 | وقف پول از منظر فقه | حجت‌الاسلام دکتر مصطفی کاظمی نجف‌آبادی | هیئت علمی اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| – | 3 اسفند 96 | گردهمایی شناسایی ظرفیتهای پژوهشی و پژوهشگران اقتصاد اسلامی حوزه خراسان | ||
| ۱) زکات پول امروزی | ۱) حضرت آیت‌الله اشرفی شاهرودی | استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد | ||
| ۲) فقه منابع مالی دولت اسلامی | ۲) حجت‌الاسلام دکتر غلامرضا مصباحی مقدم | عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام | ||
| ۳) الزامات پژوهش در اقتصاد اسلامی | ۳) دکتر علی‌اکبر ناجی | دانشیار اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| – | ۱۷ اسفند 96 | حرمت خلق پول با تعريف جديد پول بر مبناي حقيقت شرعيه | حجت الاسلام محمد مبشری عارف | استاد حوزه علمیه تهران |
| ۱۳ | 20 اردیبهشت 97 | شناخت خلق پول بانکی با رویکرد ترازنامه‌ای | دکتر سید مهدی حسینی دولت‌آبادی | مدیر کارگروه پولی و بانکی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی |
| ۱۴ | 31خرداد 97 | ماهیت‌شناسی نظام بانکی در ایران | دکتر حسین صمصامی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی |
| ۱۵ | 21 تیر 97 | ماهیت پول؛ اعتبار یا حقیقت؟ | حجت‌الاسلام دکتر محمداسماعیل توسلی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی |
| ۱۶ | 4 مرداد 97 | ترتیبات مطلوب خلق پول | دکتر علی مروی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی |
| – | ۱ مرداد ۹۷ | مفهوم شناسی دانش اقتصاد | دکتر محمد نعمتی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام |
| ۱۷ | 7 مرداد 97 | فلسفه علوم اجتماعی و نسبت آن با فقه اقتصادی | دکتر محمد نعمتی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام |
| ۱۸ | 3 شهریور 97 | خودتحریمی (بحران نقدینگی) یا تحریم‌های دلاری (سلطه جهانی دلار) | دکتر رسول بخشی دستجردی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان |
| 4 شهریور 97 | بحران نظام پولی و بانکی و وضعیت آینده اقتصاد ایران | دکتر رسول بخشی دستجردی | عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان | |
| 6 شهریور 97 | امکان‌سنجی پیاده‌سازی پول طلا در ایران | مهندس محمد غلامی | مسئول کارگروه معیشت و اقتصاد پژوهشکده مطالعات تمدنی اسلام (متا) | |
| ۱۹ | 26 مهر 97 | نقد و بررسی فقهی
بازاریابی شبکه‌ای |
– حجت الاسلام جواد عبادی | – مدیر عامل مؤسسه تحقیقات فقه اقتصادی طیبات قم |
| – حجت الاسلام دکتر سیدمهدی نریمانی | – پژوهشگر فقه و اقتصاد | |||
| – دکتر مهدی طاحونه‌بان | – کارشناس کسب وکارهای مجازی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی | |||
ج) ارتباطات علمی
- رایزنی با مراکز و مؤسسات علمی حوزوی و دانشگاهی داخل و خارج کشور برای بررسی راه‌های همکاری، من جمله:
- مؤسسه تحقیقات اسلامی تحت اشراف آیت الله اشرفی شاهرودی
- مرکز تخصصی فقه آیت الله فاضل لنکرانی، شعبه مشهد
- مدرسه تخصصی عالی فقه و اصول ثامن الحجج (ع) (واقع در مدرسه آیت الله خوئی (ره))
- دانشگاه مسیحی نوتردام لویزه لبنان (با نمایندگی پروفسور ادوارد جوزف عالَم)
- مرکز الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت تهران، کارگروه اقتصاد
- مرکز نوآوری و ایده‌پردازی در علوم انسانی اسلامی (مَنا) وابسته به بنیاد کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی
- مؤسسه مطالعات تمدنی متا اصفهان
- رایزنی با اساتید برجسته حوزه علمیه خراسان و تبیین اهداف و برنامههای هیئت و راهکارهای تعامل برای پیشبرد رسالت فقه الاقتصاد و گسترش پژوهش اقتصادی به عرصه دروس خارج فقه.
- رایزنی و ارتباط گرفتن با مدرسان و پژوهشگران اقتصاد مشهد (و بعضاً سطح کشور) جهت بهره‌گیری از ظرفیتهای ایشان در برنامههای علمی هیئت، من‌جمله انجام پژوهش‌های مورد نظر در نقشه پژوهشی هیئت، تدریس کارگاه‌های عمومی اقتصاد اسلامی طراحی شده توسط هیئت در مدارس علمیه و مراکز هدف، و غیره.
